Trong thời đại số hiện nay, việc trao đổi thông tin trên internet ngày càng trở nên phổ biến. Khi truy cập vào một website, bạn thường thấy địa chỉ website bắt đầu bằng http hoặc https. Vậy HTTPS là gì và nó khác gì so với HTTP? Nếu bạn chưa biết HTTP và HTTPS là gì thì hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây!
HTTPS là gì?
HTTPS không chỉ đơn thuần là một giao thức, mà còn là một phương thức bảo vệ thông tin trong quá trình trao đổi dữ liệu trực tuyến. Điều này rất quan trọng đối với bất kỳ người dùng nào khi sử dụng các dịch vụ online, đặc biệt là khi thực hiện các giao dịch tài chính hay cung cấp thông tin cá nhân.
Để hiểu rõ hơn về HTTPS, chúng ta cần tìm hiểu về hoạt động cơ bản của nó. Khi người dùng truy cập vào một trang web sử dụng HTTPS, một loạt các quy trình diễn ra để đảm bảo thông tin được bảo mật. Một trong những điểm quan trọng nhất là việc xác thực danh tính của website thông qua chứng chỉ SSL. Bằng cách này, người dùng có thể yên tâm rằng họ đang kết nối với đúng trang web mà họ mong muốn, thay vì một website giả mạo. Vậy bạn đã biết HTTPS là gì rồi chứ!
HTTP là gì?
Ngoài tìm hiểu HTTPS là gì, chúng ta cũng cần nắm rõ khái niệm về HTTP (Hyper Text Transfer Protocol). Đây là giao thức được sử dụng để trao đổi dữ liệu giữa máy khách và máy chủ trên World Wide Web.
Khi bạn gõ địa chỉ website vào trình duyệt và nhấn Enter, trình duyệt sẽ gửi yêu cầu đến máy chủ thông qua giao thức HTTP. Máy chủ sau đó sẽ xử lý yêu cầu và gửi lại dữ liệu (thường là trang web) cho trình duyệt. Giao thức HTTP hoạt động theo cơ chế yêu cầu – phản hồi (request-response), giúp người dùng có thể truy cập thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Cách hoạt động client với server thông qua giao thức HTTPS là gì?
Giao thức HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) hoạt động dựa trên cơ chế mã hóa để bảo vệ dữ liệu khi truyền tải giữa client (máy khách) và server (máy chủ). Đây là sự kết hợp giữa HTTP và SSL/TLS (Secure Sockets Layer/Transport Layer Security), giúp đảm bảo rằng dữ liệu truyền qua mạng không bị đọc hoặc sửa đổi bởi các bên thứ ba.
Dưới đây là quy trình hoạt động cơ bản của HTTPS:
- Bắt đầu kết nối: Khi người dùng nhập URL bắt đầu bằng “https://” vào trình duyệt (client), trình duyệt sẽ gửi yêu cầu kết nối tới server.
- Server cung cấp chứng chỉ SSL: Server phản hồi với chứng chỉ số SSL chứa các thông tin như tên miền, tổ chức cấp chứng chỉ (CA) và khóa công khai (public key) của server. Chứng chỉ này được xác nhận bởi một bên thứ ba đáng tin cậy.
- Xác minh chứng chỉ: Client sẽ kiểm tra tính xác thực của chứng chỉ SSL/TLS. Nếu chứng chỉ hợp lệ (được cấp bởi một CA tin cậy và khớp với URL), quá trình tiếp tục. Nếu không hợp lệ, trình duyệt sẽ cảnh báo người dùng.
- Tạo khóa phiên mã hóa: Sau khi xác minh chứng chỉ, client và server sẽ cùng tạo ra một khóa phiên (session key) dùng để mã hóa dữ liệu truyền qua lại. Quá trình này được thực hiện qua cơ chế mã hóa bất đối xứng: client sử dụng khóa công khai của server để mã hóa khóa phiên và gửi lại cho server.
- Mã hóa và truyền dữ liệu: Khi khóa phiên đã được thiết lập, tất cả dữ liệu trao đổi giữa client và server sẽ được mã hóa bằng khóa này. Dữ liệu khi đó sẽ rất khó để bị đọc trộm hay chỉnh sửa.
- Kết thúc phiên: Khi phiên kết thúc (client hoặc server ngắt kết nối), khóa phiên cũng sẽ bị hủy. Khi đó, muốn kết nối lại, client và server sẽ phải lặp lại quy trình trên.
Bằng cách sử dụng HTTPS, thông tin nhạy cảm như mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng hay dữ liệu cá nhân đều được bảo mật và tránh bị đánh cắp trong quá trình truyền tải.
HTTP và HTTPS khác nhau gì?
Sự khác nhau giữa HTTP và HTTPS là gì? Việc phân biệt giữa HTTP và HTTPS là rất cần thiết để hiểu rõ hơn về những lợi ích mà HTTPS mang lại so với HTTP. Dưới đây là bảng tổng hợp một số điểm khác biệt nổi bật giữa hai giao thức này.
| Đặc điểm | HTTP | HTTPS |
| Bảo mật | Không mã hóa | Mã hóa bằng SSL/TLS |
| Chứng chỉ SSL | Không có | Có chứng chỉ SSL hợp lệ |
| Dữ liệu | Dữ liệu được truyền tải dạng rõ ràng | Dữ liệu được mã hóa, bảo mật |
| Độ tin cậy | Thấp | Cao |
| Sử dụng | Truy cập thông tin cơ bản | Giao dịch tài chính, thanh toán trực tuyến, đăng nhập… |
| URL | Bắt đầu bằng http:// | Bắt đầu bằng https:// |
| Port | 80 | 443 |
Điểm khác nhau giữa HTTP HTTPS là gì?
Chứng chỉ SSL
Chứng chỉ SSL là một tệp tin kỹ thuật số được cài đặt trên máy chủ web, chứng thực danh tính của website. Khi trình duyệt web kết nối với một website có chứng chỉ SSL, nó sẽ kiểm tra xem chứng chỉ có hợp lệ không. Nếu chứng chỉ hợp lệ, trình duyệt sẽ hiển thị biểu tượng ổ khóa màu xanh lá cây bên cạnh thanh địa chỉ, cho biết kết nối là an toàn.
Chứng chỉ SSL được cấp bởi các cơ quan chứng nhận (Certificate Authority – CA) uy tín. Các CA có nhiệm vụ xác minh danh tính của người sở hữu website và cấp chứng chỉ SSL cho họ. Việc có chứng chỉ SSL hợp lệ không chỉ giúp bảo vệ thông tin người dùng mà còn nâng cao độ tin cậy của website trong mắt khách hàng.
Port trên giao thức HTTP và HTTPS là gì?
Port (cổng) là một số nhận dạng một dịch vụ cụ thể trên một máy tính. Mỗi dịch vụ (ví dụ như HTTP, HTTPS, FTP, SMTP…) đều sử dụng một port khác nhau.
- HTTP sử dụng port 80 theo mặc định.
- HTTPS sử dụng port 443 theo mặc định.
Việc sử dụng các port khác nhau giúp máy chủ phân biệt được các loại dịch vụ khác nhau đang chạy trên hệ thống của mình. Điều này không chỉ giúp cải thiện hiệu suất mà còn tăng cường bảo mật cho các dịch vụ trực tuyến.
Mức độ bảo mật của giao thức HTTP và HTTPS
HTTP không cung cấp bất kỳ lớp bảo mật nào. Dữ liệu được truyền tải giữa máy khách và máy chủ dạng rõ ràng, có thể bị đánh cắp dễ dàng bởi kẻ gian. Ngược lại, HTTPS sử dụng mã hóa SSL/TLS để bảo vệ dữ liệu. Mã hóa này làm cho dữ liệu được truyền tải trở nên không thể đọc được nếu không có khóa giải mã phù hợp. Điều này khiến cho HTTPS trở thành lựa chọn tốt hơn cho các trang web yêu cầu bảo mật cao.
Vì sao nên sử dụng HTTPS cho Website?
Sử dụng giao thức HTTPS là một lựa chọn tối ưu cho bất kỳ website nào, đặc biệt là các website liên quan đến giao dịch tài chính, thông tin cá nhân, hay các website cần tính bảo mật cao. Dưới đây là một số lý do chính để khuyến khích việc áp dụng HTTPS.
HTTPS bảo mật thông tin người dùng
Khi sử dụng HTTPS, dữ liệu được mã hóa, bảo vệ thông tin nhạy cảm của người dùng như tên đăng nhập, mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng… khỏi bị đánh cắp hoặc xem trộm. Điều này giúp người dùng cảm thấy an tâm hơn khi cung cấp thông tin cá nhân trên website. Họ biết rằng thông tin của họ được bảo vệ tốt hơn và không có khả năng bị rò rỉ ra ngoài.
Tránh tình trạng gặp phải website giả mạo
HTTPS giúp ngăn chặn việc giả mạo website. Kẻ gian không thể giả mạo một website sử dụng HTTPS vì chúng phải có chứng chỉ SSL hợp lệ được cấp bởi các cơ quan chứng nhận uy tín. Điều này giúp người dùng tránh được tình trạng bị lừa đảo, khi truy cập nhầm vào các website không an toàn. Sự xác thực này là rất quan trọng, đặc biệt trong thời kỳ mà tội phạm mạng đang gia tăng.
Tăng độ uy tín đối với người dùng
Người dùng ngày càng có ý thức về bảo mật thông tin. Nhìn thấy biểu tượng ổ khóa màu xanh lá cây trên thanh địa chỉ, họ sẽ cảm thấy an tâm hơn và tin tưởng vào website hơn. Một website có HTTPS không chỉ tạo cảm giác an toàn mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp và nghiêm túc trong việc bảo vệ thông tin người dùng.
Đóng vai trò quan trọng trong SEO
Google ưu tiên các website sử dụng HTTPS trong kết quả tìm kiếm. Việc sử dụng HTTPS có thể giúp tăng thứ hạng website trên công cụ tìm kiếm và thu hút nhiều khách hàng hơn. Điều này có nghĩa là không chỉ bảo mật thông tin, mà còn giúp tăng cường sự hiện diện của website trên internet, từ đó tăng trưởng doanh thu.
Tốc độ giao tiếp giữa Client và Server
Mặc dù HTTPS sử dụng mã hóa, nhưng nó không làm chậm đáng kể tốc độ giao tiếp giữa Client và Server. Thực tế, việc sử dụng HTTP/2 (phiên bản mới của HTTP) trên HTTPS có thể giúp tăng tốc độ tải trang đáng kể. Đây là một lợi thế lớn, vì người dùng ngày nay thường không kiên nhẫn chờ đợi lâu khi truy cập vào các trang web.
Hướng dẫn chuyển đổi giao thức HTTP sang giao thức HTTPS
Chuyển đổi từ HTTP sang HTTPS là một quá trình tương đối đơn giản nhưng cần được thực hiện cẩn thận. Dưới đây là các bước hướng dẫn để bạn có thể thực hiện quá trình này.
Mua chứng chỉ SSL từ các đơn vị cung cấp
Bước đầu tiên là mua chứng chỉ SSL từ các đơn vị cung cấp uy tín như Let’s Encrypt, DigiCert, Sectigo… Bạn cần chọn loại chứng chỉ phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình. Nếu website của bạn có nhiều subdomain, bạn cũng nên cân nhắc đến việc mua một chứng chỉ wildcard để bảo vệ tất cả các subdomain cùng một lúc.
Cài đặt giao thức HTTPS từ các công ty thiết kế Web
Sau khi mua chứng chỉ SSL, bạn cần cài đặt nó vào máy chủ web của mình. Nếu bạn tự quản trị máy chủ, bạn có thể thực hiện việc này bằng cách làm theo hướng dẫn từ nhà cung cấp chứng chỉ SSL. Nếu bạn sử dụng dịch vụ hosting/thiết kế web từ các công ty, bạn có thể yêu cầu họ hỗ trợ cài đặt chứng chỉ SSL cho bạn. Việc này không chỉ đảm bảo an toàn mà còn tiết kiệm thời gian cho bạn.
Một vài lưu ý khi sử dụng giao thức HTTPS là gì?
Khi quyết định sử dụng HTTPS cho website của mình, có một số yếu tố cần được lưu ý để đảm bảo rằng mọi hoạt động diễn ra suôn sẻ.
Cần mua chứng chỉ SSL từ các đơn vị cung cấp uy tín
Việc chọn các đơn vị cung cấp chứng chỉ không uy tín có thể dẫn đến các vấn đề về bảo mật. Bạn nên lựa chọn các CA có danh tiếng và được nhiều người dùng tin tưởng để đảm bảo rằng chứng chỉ của bạn luôn hợp lệ.
Kiểm tra chứng chỉ SSL thường xuyên
Chứng chỉ SSL có hạn sử dụng. Bạn cần kiểm tra và gia hạn chứng chỉ trước khi hết hạn để tránh website của bạn bị coi là không an toàn. Hầu hết các chứng chỉ SSL đều có thời gian hiệu lực từ 1 đến 2 năm, bạn nên ghi chú lại thời gian hết hạn để có thể thực hiện gia hạn kịp thời.
Cần cập nhật phần mềm máy chủ và trình duyệt web thường xuyên
Các bản cập nhật phần mềm thường bao gồm các bản vá lỗi bảo mật, giúp bảo vệ website của bạn tốt hơn. Đảm bảo rằng máy chủ và các ứng dụng đang chạy đều được cập nhật thường xuyên để giảm thiểu rủi ro từ các cuộc tấn công mạng.
Những câu hỏi thường gặp về giao thức HTTPS là gì?
Khi nói về HTTPS là gì, có rất nhiều câu hỏi mà người dùng thường đặt ra. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp cùng với cách giải đáp.
Cách xử lý khi website gặp lỗi HTTPS bị gạch đỏ?
Lỗi HTTPS bị gạch đỏ thường xuất hiện khi chứng chỉ SSL không hợp lệ hoặc bị lỗi. Để xử lý lỗi này, bạn cần kiểm tra chứng chỉ SSL của mình. Nếu chứng chỉ đã hết hạn, bạn cần gia hạn nó. Nếu chứng chỉ bị lỗi, bạn cần liên hệ với nhà cung cấp chứng chỉ SSL để được hỗ trợ và khắc phục vấn đề.
Cách xử lý khi website gặp lỗi HTTPS bị gạch chéo?
Lỗi HTTPS bị gạch chéo thường xuất hiện khi trình duyệt không thể xác thực chứng chỉ SSL của website. Nguyên nhân có thể là do chứng chỉ SSL không hợp lệ hoặc do cài đặt SSL không đúng. Để xử lý lỗi này, bạn cần kiểm tra lại quá trình cài đặt chứng chỉ SSL. Nếu vấn đề vẫn chưa được giải quyết, bạn có thể liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ hosting/thiết kế web để được hỗ trợ.
Mua chứng chỉ bảo mật website (SSL) uy tín, chất lượng
Việc lựa chọn một đơn vị cung cấp chứng chỉ SSL uy tín và chất lượng là rất quan trọng. Bạn nên ưu tiên lựa chọn các đơn vị cung cấp chứng chỉ SSL được nhiều người dùng tin tưởng và có hỗ trợ kỹ thuật tốt. Một số đơn vị cung cấp chứng chỉ SSL uy tín hiện nay bao gồm:
- Let’s Encrypt: Là một đơn vị cung cấp chứng chỉ SSL miễn phí, được nhiều người dùng tin tưởng. Đây là lựa chọn tuyệt vời cho những website nhỏ hoặc cá nhân.
- DigiCert: Là một trong những đơn vị cung cấp chứng chỉ SSL lớn nhất thế giới, với nhiều loại chứng chỉ khác nhau để đáp ứng nhu cầu của người dùng. DigiCert nổi tiếng với dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt.
- Sectigo: Là một đơn vị cung cấp chứng chỉ SSL uy tín, với nhiều tính năng bảo mật tiên tiến. Sectigo cũng cung cấp nhiều lựa chọn linh hoạt cho người dùng.
HTTPS là một giao thức bảo mật quan trọng đối với mọi website, đặc biệt là các website liên quan đến giao dịch tài chính, thông tin cá nhân. Việc chuyển đổi từ HTTP sang HTTPS không quá phức tạp và mang lại rất nhiều lợi ích cho website, bao gồm tăng độ uy tín, bảo mật thông tin, cải thiện thứ hạng SEO. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về HTTP, HTTPS là gì.
