Địa chỉ MAC là một thuật ngữ quen thuộc trong lĩnh vực mạng máy tính, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các thiết bị với nhau. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quát và chi tiết về địa chỉ MAC là gì, từ khái niệm cơ bản, chức năng đến các vấn đề liên quan.
Địa chỉ MAC là gì?
Địa chỉ MAC, hay còn gọi là Media Access Control, là một dãy số 48-bit được cài đặt sẵn vào phần cứng của thiết bị bởi nhà sản xuất card mạng. Nó được coi như địa chỉ vật lý của thiết bị trong mạng. Địa chỉ MAC bao gồm 12 ký tự, mỗi ký tự nằm trong khoảng từ 0-9 hoặc A-F, thường được phân chia thành các nhóm để dễ đọc. Có ba định dạng chính cho địa chỉ MAC, bao gồm:
- 68:7F:74:12:34:56
- 68-7F-74-12-34-56
- F74.123.456
Mỗi địa chỉ MAC có hai phần: tiền tố (6 ký tự đầu) đại diện cho nhà sản xuất và số nhận dạng của mỗi adapter (6 ký tự cuối).
Chức năng của địa chỉ MAC
Địa chỉ MAC chủ yếu được sử dụng để gán địa chỉ IP cho adapter mạng. Nếu adapter không tìm thấy địa chỉ IP, thiết bị sẽ không thể kết nối internet. Đặc biệt, địa chỉ MAC cũng có vai trò lưu giữ địa chỉ IP nhằm đơn giản hóa quá trình kết nối mạng. Thêm vào đó, bạn có thể giới hạn quyền truy cập vào hệ thống của adapter thông qua địa chỉ MAC, từ đó nâng cao tính bảo mật.
Cách tìm địa chỉ MAC trên các thiết bị
Thông thường, địa chỉ MAC được ghi trên nhãn thông số của thiết bị. Tuy nhiên, nếu nhãn bị mất, bạn vẫn có thể tìm địa chỉ MAC qua phần mềm hoặc các bước sau:
Thiết bị di động
Trên điện thoại hoặc máy tính bảng, bạn có thể vào mục “About Device” để xem thông tin.
Sử dụng lệnh
Bạn có thể mở cửa sổ Run (Windows + R), nhập “cmd”, rồi gõ lệnh ipconfig /all. Bảng thông tin hiển thị sẽ có cả địa chỉ MAC và IP.
Giao diện đồ họa
Từ Control Panel, bạn truy cập vào Network and Internet > Network Connection. Nhấp chuột phải vào Network Card, chọn Status, sau đó vào Details để xem Physical Address.
Regedit
Mở cửa sổ Run, nhập “regedit”, điều hướng đến hkey_local_machine > System > CurrentControlSet > Control Class > Network Address để tìm địa chỉ MAC.
Thay đổi địa chỉ MAC
Mặc dù địa chỉ MAC được quy định bởi nhà sản xuất và khó thay đổi, vẫn có thể áp dụng phương pháp ảo hóa để thay đổi nó khi sử dụng hệ thống mạng. Dưới đây là cách thực hiện:
Trên router
- Đăng nhập vào giao diện web của router.
- Vào phần thiết lập WAN.
- Nhập địa chỉ mới theo định dạng.
Trên máy tính
- Nhấn tổ hợp phím Windows + R, nhập cpl.
- Nhấp chuột phải vào Adapter cần thay đổi và chọn Properties.
- Chọn Configure > Advanced > Network Address/locally Administered Address.
- Nhập địa chỉ MAC mới và chọn OK.
- Khởi động lại máy tính.
Sự tương tác giữa địa chỉ MAC và địa chỉ IP
Cả địa chỉ MAC và địa chỉ IP đều là những yếu tố cần thiết cho truyền tải dữ liệu và hoạt động song song để đảm bảo hiệu quả cao nhất. ARP (Address Resolution Protocol) là cầu nối giữa hai loại địa chỉ này.
ARP – Cầu nối giữa MAC và IP
ARP hoạt động giữa Layer 2 và Layer 3 của mô hình OSI, ánh xạ địa chỉ MAC và IPv4 của thiết bị mạng. Khi một thiết bị muốn trao đổi dữ liệu, nó sẽ gửi yêu cầu ARP tới toàn bộ thiết bị trên mạng LAN, yêu cầu cung cấp địa chỉ MAC tương ứng với một địa chỉ IP cụ thể.
Khi thiết bị nhận được yêu cầu, nó sẽ phản hồi bằng cách gửi lại địa chỉ MAC và IP của mình, giúp thiết bị gửi gói dữ liệu đến đúng đích.
So sánh giữa địa chỉ MAC và địa chỉ IP
Có nhiều điểm khác biệt giữa địa chỉ MAC và địa chỉ IP, mà người dùng cần nắm rõ:
| Địa chỉ MAC | Địa chỉ IP |
| 48 bit | 32 bit |
| Hoạt động ở layer 2 | Hoạt động ở layer 3 |
| Địa chỉ vật lý | Địa chỉ logic |
| Không thể thay đổi dễ dàng | Có thể thay đổi tùy theo mạng |
Địa chỉ MAC là duy nhất cho từng thiết bị và thường không thay đổi, trong khi địa chỉ IP có thể thay đổi thường xuyên tùy thuộc vào mạng mà thiết bị đang kết nối.
Hạn chế của địa chỉ IP và địa chỉ MAC
Mặc dù cả hai loại địa chỉ này đều cần thiết cho quá trình truyền tải dữ liệu, chúng cũng có những điểm yếu nhất định.
Điểm yếu của địa chỉ IP
- Vấn đề bảo mật: Địa chỉ IP có thể dễ dàng bị hacker phát hiện và tấn công.
- Có thể xảy ra xung đột địa chỉ IP, đặc biệt với lượng địa chỉ IPv4 hạn chế.
- Dễ dàng bị giả mạo, làm tăng nguy cơ lừa đảo trực tuyến.
Điểm yếu của địa chỉ MAC
Địa chỉ MAC cũng bị lợi dụng bởi một số người dùng để giả mạo, gây khó khăn trong việc xác thực danh tính thiết bị. Điều này làm giảm tính hiệu quả của việc lọc MAC.
Các câu hỏi thường gặp
Nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) có thể theo dõi hoạt động trực tuyến của tôi bằng địa chỉ MAC không?
Không, ISP không thể theo dõi hành vi trực tuyến của bạn qua địa chỉ MAC, mà chỉ thông qua địa chỉ IP công cộng.
Các nhà sản xuất có thể tùy ý đặt địa chỉ MAC cho thiết bị không?
Nhà sản xuất có thể đặt địa chỉ MAC, nhưng phải tuân theo quy định của IEEE về định dạng và tính duy nhất.
Liệu địa chỉ MAC có thể bị hack?
Về lý thuyết, có thể nhưng không dễ dàng. Kẻ tấn công phải có kiến thức chuyên môn và truy cập vật lý vào thiết bị.
Khi nào biết địa chỉ MAC của người khác là hữu ích?
Việc biết địa chỉ MAC có thể hỗ trợ trong việc khắc phục sự cố mạng và quản lý quyền truy cập.
Tóm lại
Địa chỉ MAC và địa chỉ IP là hai yếu tố quan trọng trong hệ thống mạng, mỗi loại có chức năng và đặc điểm riêng. Việc hiểu rõ về chúng sẽ giúp người dùng sử dụng hiệu quả hơn trong việc kết nối và bảo mật mạng.
