Trong thời đại công nghệ số hiện nay, ISP là gì không chỉ là một câu hỏi đơn giản mà còn là một khái niệm thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối con người với thế giới thông tin rộng lớn trên mạng. Với sự phát triển của công nghệ, vai trò của ISP cũng ngày càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
ISP là gì?
ISP (viết tắt của Internet Service Provider) là nhà cung cấp dịch vụ internet, chuyên cung cấp các giải pháp kết nối mạng toàn cầu cho cá nhân, tổ chức hoặc doanh nghiệp. Nói đơn giản, ISP đóng vai trò là cầu nối giữa người dùng và mọi thứ trên mạng, giúp kết nối mọi thiết bị ở bất kỳ đâu, dù là tại nhà hay cơ quan làm việc.
Để máy tính của bạn có thể kết nối với các hệ thống máy tính khác trên toàn cầu, bạn cần phải đăng ký dịch vụ với một ISP. Trong quá trình gửi email, ISP đóng vai trò giống như một bưu điện. Khi bạn gửi một email, thông tin sẽ được chuyển đến ISP, nơi hệ thống phân tích, tìm kiếm và chuyển tiếp email của bạn đến người nhận. Quá trình này diễn ra chỉ trong 1-2 giây sau khi bạn nhấn nút gửi.
Tài khoản ISP là gì?
Để sử dụng dịch vụ internet, người dùng cần đăng ký với một nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP). Mỗi người dùng sẽ được cấp một tài khoản cá nhân, gọi là tài khoản ISP (Internet Service Provider). Khi truy cập web hoặc gửi email, người dùng cần sử dụng tài khoản ISP để xác thực.
Nếu không có tài khoản này, người dùng sẽ không thể truy cập vào các nền tảng trực tuyến. Vì vậy, việc ghi nhớ thông tin tài khoản ISP là rất quan trọng sau mỗi lần đăng nhập.
Trong trường hợp người dùng quên mật khẩu tài khoản, họ nên liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ để được hỗ trợ khôi phục mật khẩu hoặc yêu cầu đăng ký một tài khoản mới.
Cách thức hoạt động của ISP
Ở tầng cao nhất trong sơ đồ truy cập internet là các nhà cung cấp internet cấp 1. Những nhà cung cấp này có quyền truy cập vào toàn bộ mạng internet thông qua các thỏa thuận ngang hàng mà không phải trả bất kỳ chi phí nào.
Nhà cung cấp internet cấp 1 sẽ bán quyền truy cập mạng cho các nhà cung cấp internet cấp 2. Sau đó, các nhà cung cấp cấp 2 sẽ bán quyền truy cập này cho người dùng cá nhân và các tổ chức. Trong một số trường hợp, các nhà cung cấp cấp 1 cũng có thể bán trực tiếp quyền truy cập mạng cho người dùng mà không cần qua các nhà cung cấp cấp 2.
Ngoài ra, các nhà cung cấp internet cấp 3 cũng có thể mua băng thông từ các nhà cung cấp cấp 2 và bán lại cho người dùng cuối. Lưu lượng truy cập sẽ được định tuyến qua nhiều bước trước khi đến được từ mạng gia đình đến internet.
Các công nghệ mà ISP sử dụng để thiết lập kết nối có thể bao gồm cáp vệ tinh, DSL, wifi, cáp quang, hoặc đường dây điện thoại cùng các phương tiện khác. Vì cơ sở hạ tầng của ISP có thể đáp ứng nhu cầu về lưu lượng truy cập internet, nhiều nhà cung cấp dịch vụ cáp và điện thoại cũng được xem là nhà cung cấp dịch vụ internet.
Phân loại các ISP
Hiện nay, có ba loại dịch vụ cung cấp internet phổ biến là DSL, Cáp và Fiber Internet:
- DSL: Dịch vụ DSL kết nối người dùng với internet qua đường dây điện thoại, với tốc độ tải xuống từ 5 đến 35 Mbps và tốc độ tải lên từ 1 đến 10 Mbps. Nếu bạn sống ở khu vực xa các trạm cung cấp và chủ yếu sử dụng một thiết bị để lướt web hoặc xem TV trực tuyến, DSL là sự lựa chọn hợp lý.
- Cáp: Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, DSL dần trở nên lạc hậu, và người dùng chuyển sang sử dụng internet cáp. Đây là dịch vụ ISP phổ biến nhất hiện nay, với độ trễ thấp và tốc độ tải xuống từ 10 đến 500 Mbps, tốc độ tải lên từ 5 đến 50 Mbps.
- Fiber Internet: Còn gọi là Fiber, Fiber Optical, hoặc Broadband, dịch vụ này có tốc độ tải nhanh hơn nhiều so với ADSL hoặc cáp, thậm chí nhanh hơn hàng trăm lần. Fiber đang ngày càng trở thành xu hướng được ưa chuộng và sử dụng phổ biến.
Các dịch vụ internet mà ISP cung cấp
ISP không chỉ cung cấp dịch vụ kết nối internet mà còn mang đến nhiều dịch vụ khác nhau để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng.
Dịch vụ Cáp thường
Dịch vụ internet cáp thường được cung cấp qua cáp đồng trục (giống như cáp truyền hình), với độ trễ thấp, phù hợp cho người dùng cần truyền tải nhanh chóng. Tốc độ tải xuống của dịch vụ này dao động từ 10 đến 500 Mbps, trong khi tốc độ tải lên dao động từ 5 đến 50 Mbps.
Dịch vụ Cáp quang
So với cáp thường, dịch vụ cáp quang mang lại tốc độ nhanh hơn đáng kể. Các ISP cung cấp dịch vụ cáp quang truyền tải dữ liệu với tốc độ tải xuống và tải lên nhanh hơn nhiều so với cáp đồng trục truyền thống, giúp người dùng có trải nghiệm internet ổn định và nhanh chóng.
Dịch vụ DSL
DSL kết nối người dùng với internet qua đường dây điện thoại. Mặc dù DSL vẫn được sử dụng rộng rãi, nhưng các kết nối băng thông rộng như cáp và cáp quang đang dần thay thế do có độ tin cậy cao hơn. Tốc độ tải xuống của DSL dao động từ 5.0 Mbps đến 35.0 Mbps, trong khi tốc độ tải lên từ 1.0 Mbps đến 10.0 Mbps. Nếu bạn sống ở khu vực xa thành phố và chỉ sử dụng internet để duyệt web hoặc xem TV trực tuyến trên một thiết bị duy nhất, DSL sẽ là lựa chọn hợp lý.
Dịch vụ Vệ tinh
Ở những khu vực cao nguyên hoặc vùng sâu, nơi việc lắp đặt mạng có hạn chế, dịch vụ vệ tinh là giải pháp phổ biến. Các trạm thu dữ liệu từ vệ tinh và truyền tải qua mạng, mặc dù tốc độ có thể chậm hơn và dễ bị nhiễu. Tuy nhiên, dịch vụ vệ tinh phù hợp với các khu vực địa lý khó tiếp cận. Dịch vụ này thường được sử dụng trong các ngành như viễn thông, quân sự, dầu khí, khám phá không gian, cứu hộ và du lịch hải đảo, nơi việc duy trì kết nối mạng ổn định và tin cậy là vô cùng quan trọng.
Một số yếu tố lựa chọn ISP là gì?
Khi lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ internet, có nhiều yếu tố mà bạn cần cân nhắc để tìm ra lựa chọn phù hợp nhất với nhu cầu của mình.
Các gói cước
Sau khi đã hiểu rõ về ISP và bắt đầu sử dụng dịch vụ, người dùng cần tìm hiểu về các mức chi phí cơ bản cho các gói dịch vụ 4G hoặc cáp quang để tiếp cận hạ tầng internet rộng lớn từ các nhà cung cấp dịch vụ (ISP). Các chi phí này có thể thay đổi tùy vào từng nhà cung cấp và các yếu tố kỹ thuật liên quan.
Hiện nay, thị trường internet Việt Nam có nhiều lựa chọn từ các nhà cung cấp dịch vụ nổi bật như Viettel, VNPT, FPT,… Vì vậy, người dùng cần nghiên cứu kỹ lưỡng để chọn được gói dịch vụ phù hợp với nhu cầu của mình. Nếu cần, bạn có thể liên hệ với bộ phận hỗ trợ của nhà cung cấp để được tư vấn chi tiết hơn.
Thiết bị truy cập
Đối với các doanh nghiệp, tổ chức, tập đoàn hoặc nhà thầu trong các dự án thi công, các kỹ thuật viên cần sử dụng các thiết bị chuyên dụng có khả năng hỗ trợ nhiều đường truy cập internet, chịu tải cao và đảm bảo tính bảo mật. Thị trường thiết bị mạng hiện nay cung cấp nhiều lựa chọn từ các thương hiệu lớn như Cisco, Juniper, Fortinet, Huawei, cùng các thiết bị mạng của các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP).
Đối với nhu cầu cá nhân, hầu hết người dùng chỉ cần một bộ định tuyến (router) được cung cấp khi lắp đặt dịch vụ internet để đáp ứng nhu cầu truy cập internet tại nhà. Đối với người dùng cá nhân, nhu cầu sử dụng internet 4G thường cao hơn, và hầu hết các điện thoại di động hoặc thiết bị cầm tay hiện nay đều được trang bị bộ điều hợp mạng (network adapter) để hỗ trợ kết nối internet hiệu quả.
Tính chất công việc
Hiện nay, các mạng xã hội như Facebook, Twitter, Instagram… rất phổ biến và được sử dụng rộng rãi bởi người dùng cá nhân. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp, các công cụ như trang web, email và mạng xã hội chuyên nghiệp như LinkedIn lại là phương tiện thông tin chủ yếu. Để vận hành một trang web hiệu quả, người quản trị web cần hiểu rõ về ISP và các nhu cầu kỹ thuật liên quan để giải quyết các vấn đề phát sinh.
Ví dụ, đối với trang web, người quản trị cần nắm vững các khái niệm như domain, IP public và chứng chỉ SSL. Trong khi đó, đối với email, các quản trị viên công nghệ thông tin cần biết cách whitelist địa chỉ IP của các tổ chức để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật.
ISP có thể làm được những gì?
Ngoài việc cung cấp kết nối internet, ISP còn có thể thực hiện nhiều hoạt động khác mà ít người dùng biết đến.
Xem dữ liệu từ các trang web không mã hóa
Với các trang web không được mã hóa, ISP có thể xem chi tiết về URL mà người dùng truy cập, bao gồm thời gian truy cập, các trang web được truy cập, vị trí và thiết bị sử dụng. Ngược lại, khi người dùng truy cập các trang web đã được mã hóa, ISP không thể xác định nội dung hoặc URL của các trang đó. Tuy nhiên, nhà cung cấp dịch vụ internet vẫn có thể biết được trang web mà người dùng đang truy cập.
Theo dõi thông tin và lưu lượng người dùng
ISP có thể sử dụng lịch sử duyệt web của người dùng để phân phối quảng cáo và bán thông tin cho các bên quảng cáo, điều này có thể gây phiền toái khi thông tin cá nhân của người dùng bị lộ. Để bảo vệ quyền riêng tư và giảm thiểu rủi ro bị xâm phạm, người dùng có thể sử dụng kết nối an toàn hoặc VPN.
Top 3 nhà cung cấp ISP lớn, uy tín tại Việt Nam
Việt Nam hiện có nhiều nhà cung cấp dịch vụ internet, tuy nhiên dưới đây là ba cái tên lớn và uy tín nhất mà người dùng thường lựa chọn. Dưới đây là 03 nhà cung cấp dịch vụ internet quen thuộc mà bạn chắc chắn đã nghe qua:
| Nhà cung cấp | Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|---|
| Viettel | – Sử dụng hạ tầng cáp AON hiện đại. – Giá cả hợp lý và nhiều chương trình ưu đãi. – Dịch vụ và hỗ trợ khách hàng được đánh giá cao. – Cả đường truyền nội địa và quốc tế đều ổn định. |
– Tập trung chủ yếu vào lĩnh vực di động nên chưa có sự đầu tư đầy đủ vào dịch vụ Internet. – Độ phủ sóng của mạng vẫn chưa cao ở một số khu vực. |
| VNPT | – Cơ sở hạ tầng được đầu tư kỹ lưỡng và hiện đại. – Chất lượng đường truyền tốt và phủ sóng mạnh mẽ. – Có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực viễn thông. – Dịch vụ hỗ trợ khách hàng ổn định và chăm sóc tận tình. |
– Tốc độ đường truyền có thể không đồng đều tùy vào khu vực. – Quy trình đăng ký có thể phức tạp, làm cho khách hàng cảm thấy không thoải mái. |
| FPT | – Sử dụng hạ tầng cáp AON hiện đại. – Tốc độ truyền dữ liệu cao. – Dịch vụ chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp và tận tâm. – Quy trình đăng ký nhanh chóng và đơn giản. |
– Các gói cước cạnh tranh chưa nhiều. – Độ phủ sóng vẫn còn hạn chế ở một số khu vực, đặc biệt là các khu vực núi. |
Những điều cần lưu ý về ISP là gì?
Khi sử dụng dịch vụ ISP, có một số điều mà bạn cần lưu ý để bảo vệ bản thân và đảm bảo trải nghiệm tốt nhất.
Sự khác biệt giữa IP và ISP là gì?
ISP (Internet Service Provider) và Wifi là hai khái niệm khác nhau trong lĩnh vực kết nối internet:
| ISP | Wifi |
|---|---|
| ISP (Internet Service Provider) là tổ chức hoặc công ty cung cấp dịch vụ kết nối internet cho người dùng. | Wifi là thuật ngữ chỉ công nghệ kết nối mạng không dây, cho phép các thiết bị di động kết nối internet qua sóng radio. |
| ISP đảm nhận việc cung cấp đường truyền internet từ nguồn chính đến người dùng thông qua các công nghệ như cáp quang, cáp đồng, DSL, vệ tinh, v.v. | Wifi thường được sử dụng để tạo ra mạng nội bộ trong các khu vực như nhà riêng, văn phòng, quán cà phê, khách sạn… |
| ISP quản lý và vận hành cơ sở hạ tầng mạng, cung cấp địa chỉ IP và tính phí cho dịch vụ internet. | Để sử dụng Wifi, người dùng cần có thiết bị phát Wifi (router) và thiết bị kết nối có khả năng nhận và kết nối với mạng Wifi. |
| ISP cung cấp kết nối internet qua cáp Ethernet hoặc cáp quang. | Wifi là công nghệ kết nối mạng không dây cho phép thiết bị di động truy cập internet thông qua một điểm truy cập Wifi (router). |
Mặc dù ISP và Wifi có mối liên hệ, chúng là hai khái niệm khác nhau. ISP cung cấp dịch vụ kết nối internet, trong khi Wifi là công nghệ kết nối không dây giúp người dùng truy cập internet thông qua một điểm truy cập Wifi (router).
ISP có thể cung cấp kết nối internet qua cáp Ethernet hoặc cáp quang, sau đó, người dùng có thể sử dụng Wifi để kết nối các thiết bị di động với mạng internet qua điểm phát Wifi.
Làm sao tìm được địa chỉ IP của nhà cung cấp dịch vụ internet?
Để tìm địa chỉ IP của nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP), bạn không thể xác định chính xác từ máy tính cá nhân thông qua các phương pháp thông thường. Tuy nhiên, bạn có thể tra cứu địa chỉ IP công cộng của thiết bị đang kết nối với internet.
Cách đơn giản nhất để kiểm tra địa chỉ IP công cộng của bạn là sử dụng các công cụ trực tuyến như “What Is My IP” (https://www.whatismyip.com/) hoặc “IP Chicken” (https://ipchicken.com/). Chỉ cần truy cập vào một trong các trang web này từ thiết bị của bạn, và nó sẽ hiển thị địa chỉ IP công cộng.
Lưu ý, địa chỉ IP công cộng này liên quan đến thiết bị của bạn, không phải là địa chỉ IP của ISP.
Kết luận
Tóm lại, ISP đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc kết nối chúng ta với thế giới internet. Việc hiểu rõ về ISP, các dịch vụ mà họ cung cấp, cũng như các yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn, sẽ giúp bạn sử dụng internet một cách hiệu quả và an toàn. Hy vọng bài viết mà EzVPS đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về ISP và hướng dẫn bạn đưa ra quyết định đúng đắn trong việc lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ internet cho mình.
